Kijken om je heen – artistieke permacultuur als methode

fig.1 - Kijken om je heen – artistieke permacultuur als methode Het atelier ‘de kas’ van Darcy Neven

Bij Greylight Projects benaderen we kunst niet als iets dat alleen in een galerie of op een specifiek moment plaatsvindt, maar als iets dat voortdurend aanwezig kan zijn in de wereld om ons heen. Het motto “Kunst kijken om ons heen” nodigt uit om met aandacht naar onze omgeving te kijken – met een open blik, vergelijkbaar met die van een kunstenaar.

Het is een uitnodiging om kunst te ontdekken in de alledaagse elementen van het leven – de gebouwen, de mensen, de natuur en de interacties die ons dagelijks omgeven. Kunst is niet iets dat losstaat van de wereld, maar iets dat voortdurend in dialoog staat met de context waarin het zich bevindt. Door kunst te zien in de ruimte die we delen, kunnen we de betekenis en potentie ervan in ons eigen leven en de gemeenschappen waarin we werken, verder verkennen en versterken.

De werkwijze van Greylight Projects is niet van tevoren uitgetekend, maar gaandeweg ontstaan. In de loop van de jaren hebben we, al doende, een manier van werken ontwikkeld die past bij wie we zijn en hoe we ons willen verhouden tot kunstenaars, publiek en de wereld om ons heen. Door te experimenteren, te luisteren en te reageren op de context, groeide er een praktijk die we aanvankelijk intuïtief ontwikkelden, maar die gaandeweg sterke overeenkomsten bleek te vertonen met de principes van permacultuur – een methode uit de ecologie die ons hielp woorden te geven aan onze werkwijze. De inspirerende tekst “Permaculture. Towards a Paradigm of Art as Resilience” van Palais de Tokyo (2020) bevestigde en versterkte dit inzicht.

Bij Greylight Projects geloven we dat kunst een plek nodig heeft om te wortelen, te groeien en zich te vertakken. Niet als een geïsoleerd object, maar als levend proces in relatie tot zijn omgeving. Onze missie is dan ook om ruimte te bieden aan kunstenaars en hun onderzoek, met aandacht voor tijd, context en gemeenschap. In alles wat we doen, zoeken we naar duurzame vormen van samenwerking en artistieke ontwikkeling.

Onze visie is geïnspireerd door de methode en filosofie van permacultuur – een systeem dat oorspronkelijk is ontwikkeld voor duurzame landbouw, maar zich net zo goed leent als metafoor voor hoe we als organisatie functioneren. Permacultuur draait om het bouwen van veerkrachtige ecosystemen die in balans zijn met hun omgeving. Net als in een permacultuurtuin, proberen wij in onze werking elementen met elkaar te verbinden zodat ze elkaar ondersteunen en versterken.

In plaats van top-down te plannen of te sturen, werken we organisch. We observeren, luisteren en laten dingen ontstaan. Een residency, tentoonstelling of event bij Greylight Projects is geen doel op zich, maar een moment in een groter proces – een proces van uitwisseling, van testen en reageren. Kunstenaars krijgen bij ons de ruimte om te experimenteren, om relaties aan te gaan met de plek, het publiek en elkaar.

Zoals in permacultuur afval wordt gezien als een bron, kijken wij ook naar manieren om bestaande kennis, netwerken en materialen opnieuw in te zetten. Een oud idee kan weer actueel worden in een andere context. Een tijdelijke interventie kan leiden tot langdurige impact. We werken met wat er al is – of dat nu een gebouw is, een gemeenschap of een landschap – en zoeken naar manieren om het te voeden en in beweging te brengen.

Hoewel Greylight Projects stevig geworteld is in Heerlen, strekt ons netwerk zich uit over de grenzen van steden, regio’s en landen heen. We zijn actief in de Euregio Maas-Rijn, en geloven sterk in uitwisseling en meertaligheid – niet alleen letterlijk, maar ook in het overbruggen van verschillende manieren van werken, denken en kijken.

Door te werken volgens deze principes bouwen we niet alleen aan projecten, maar ook aan een ecosysteem waarin kunst op haar eigen tempo kan groeien – soms snel en zichtbaar, soms traag en ondergronds. Onze organisatie ontwikkelt zich als een rizoom: geen hiërarchisch systeem met één centraal punt, maar een netwerk van onderling verbonden knooppunten. Projecten, samenwerkingen en interventies kunnen spontaan ontstaan en zich flexibel ontwikkelen. Er is geen vast begin of eindpunt, maar een voortdurend uitbreidend netwerk van verbindingen die op organische wijze tot stand komen. Deze manier van werken stelt ons in staat om dynamisch en contextgevoelig te reageren op de uiteenlopende kunstpraktijken die we ondersteunen.

Bij Greylight Projects draait het niet om het eindresultaat, maar om de voorwaarden die we scheppen om iets te laten ontstaan. Dat is onze missie: een vruchtbare bodem bieden voor artistieke praktijk in al haar vormen.

tags: / /
category: blog